مکان های دیدنی تنکابن

دیدگاه خود را اینجا بیان کنید تا از پیشنهادات و انتقاداتتان استفاده کنیم.

(مدیریت وبسایت مازندران بام ایران)

ناحیه تنکابن قبلا جزو گیلان بود و حد شرقی آن به نمک آبرود می‌رسید. خرم آباد(شهسوار) حاکم نشین نواحی قشلاقی و دو هزار حاکم نشین ییلاقی آن محسوب می‌شد. آثار و اشیایی که در ناحیه کلاردشت و تپه های اطراف بر حسب تصادف به دست آمده است، نشان می دهند که این منطقه در دوره های گذشته، آباد و از تمدن ویژه ای برخوردار بوده است.

تنکابن یا شهسوار در گذشته‌های دور رستمدار هم خوانده می شد. پادوسبانان تا زمان شاه عباس اول حکومت محلی این منطقه را در اختیار داشتند. از دوران صفویه تا سال 1209 هـ. ق که آغاز سلطنت آغامحمدخان قاجار است، این شهر فیض نامیده می شد. در دوره قاجاری نام آن مجدداُ تنکابن خواندند. پس از سقوط قاجاریه و با روی کارآمدن پهلوی اول نام این شهر شهسوار و با وقوع انقلاب اسلامی مجدداُ تنکابن شد. تنکابن امروزی شهری آباد و دیدنی است که پارک ملی خشکه داران یکی از مکان‌های دیدنی این شهرستان می‌باشد.

تنکابن نام شهری است در مازندران که نام دیگر آن شهسوار بوده است.
وجه تسمیه
پسوند بُن که در زبان مازندرانی بِن تلفظ می‌شود به معنی پایینِ می‌باشد و در اسامی مکانهای زیادی در مازندران وجود دارد. در نتیجه تنکابن به معنی پای یا زیر تنکا می‌باشد.

نام های دیگر با پسوند بن:
توتکابن - شهرستان رودبار
اسکابن - شهرستان رودبار
درمورد وجه تسمیه تنکابن نظریه دیگری نیز بیان شده،تنکابن یا تنک آب بن یعنی جائیکه جلگه ساحلی دریای خزرتنک می‌شود.تنک به زبان محلی به معنی اندک وکم است.آن قسمت ازساحل دریاکه اندک ازبن کوه فاصله داردبه عبارت دیگرآن قسمت ازساحل دریاکه با پهنای کمی ازبن آب ظاهرشده است تنک آب بن یا تنکابن نامیده شده است.

سکنه باستانی تنکابن
درموردسکنه باستانی تنکابن آنها را منتسب به آمارها یا همان آمارد می‌دانند،دردوران بسیار کهن یعنی درزمانی که شاهان هخامنشی بر ایران فرمان می‌راندند،در کرانه جنوبی دریای خزر اقوام کادوسی وتپوری وآمارد می زیستند که پیوستگی نژادی آنهابانژادآریایی کاملا مشخص نشده است.تپورها در مازندران وطبرستان وکادوسیهادرگیلان سکونت داشتند.درموردمحل سکونت مرها یاآمارهااطلاعات ماناقص است برخی ازمحققین نوشته اندآماردهادردره سفیدرودبوده اندکه نام قدیم رودخانه مذکورآماردبی (آمردیوس) ازنام همین قوم ومنسوب به آنهاست که درقسمت غربی سرزمین مردها بوده وقسمت شرقی آن هم خط میانه آمل و نور بوده گفته می‌شودنام این شهر نیزازنام آنان مشتق شده که البته اکثرتاریخنگاران نام آنها را مشتق از آموئی ها(گروهی ازمهاجران آریایی)می دانند. گروهی دیگرازمورخین محل سکونت آماردها را درنواحی کوهستانی بین آمل وتنکابن قلمدادکردند.چنین به نظرمیرسدکه محل سکونت آماردها بین دوطایفه کادوسیها(کادوزیها)وتپورهابوده است،یعنی ازآمل فعلی(رود ارازیاهراز)به طرف مغرب تنکابن تادیلمان . مرد که در گات ها (اوستا) به صورت مرت در فرس هخامنشی مرتیه در پهلوی هرتوم و در فارسی مردم آمده است، صفتی است به معنای درگذشتن، نیست شدنی که از ریشه مر (Mar) می‌باشد که در فرس هخامنشی به معنی مردن و در پهلوی مورتن است. هرودت در شرح طوایف پارسی می‌نویسد: " پارسی ها به شش طایفه شهری و ده نشین و چهار طایفه چادرنشین تقسیم شده اند شش طایفه اولی عبارتند از: پاسارگادیان، مرفیان، ماسپیان، پانتالیان، دروسیان، گرمانیان و مردها یکی از چهار طایفه دوم هستند." چنانکه از نوشته‌های مورخان و دانشمندان دوره‌های پیش از میلاد برمی آید مرزهای تحت سلطه چهارگانه سزمین گروه مردهابرخی بدین گونه بوده است از خاور به مرز ورگانا (استان گرگان) و بخشی به پارت از شمال به دره یا در اکسیپن (کاسو – کاساک – کازاک قزاقهای قفقازیه کنونی بازماندگان این نژادند) به هر حال آنچه در این میان موردنظر ماست در صحت آن اطمینان داریم وجود قومی به نام آمارد در جنوب غربی دریای مازندران است . مردمان مردی دارای کارگاههای دستی خانگی بوده اند که به کمک و دستیاری آن پوشاک و خوراک و ابزارآلات و ساز و برگهای خانگی – جنگی و کشاورزی و فرآورده‌های دیگر برای خود تهیه می نمودند لباس آمردها از پوست بز و کلیچه (نیم تنه با آستین) کوتاهی که خودشان آن را سبززن می‌گفتند تهیه می‌شده است تیرو کمانی داشتند از چوب خیزران که در زمینشان می روئید تیرها را در دست چپ و کمان را به شانه می نهادند و شمشیری به خود آویزان می‌کردند سپر و نیزه و خنجر کوچکی داشتند که خنجر با با بندی مانند بند شمشیر به خود می آویختند اسلحه گروه آمردها عبارت بود از سپر و نیزه کوچک، حربه برنده‌ای داشتند که مانند قمه بود و پابندی مثل شیشه که آن را حمایل می انداختند. از گفته تاریخ نگاران چنین استنباط می‌شود که قبل از حمله اسکندر به مردها در 331 سال قبل از میلاد کسی به منطقه تحت سیطره آنها هجوم نیاورده بود بعد از حمله اسکندر نیز آنها مستقل بودند دیو دور سی سی لی از مورخان یونانی شرحی کامل از چگونگی حمله اسکندر به ماردها بیان می‌کند پیرنیا نیز گزیده‌ای در باب چگونگی حمله اسکندر به ماردها بیان کرده است درباره خوی و احوال آماردها گواهی هایی از مورخان باختری برای ما مانده است. مثلاً ژوستن آنان را نیرومند و شجاع خوانده آریان می‌گوید که آماردها مردی بودند بی بضاعت ولی در کشیدن بار فقر و قحطی دلیر،کنت کورث نیز در این مورد می‌نویسدسربازان آماردی بالشکریان اسکندرمقدونی شجاعانه جنگیدند درجنگ گوگامل که آخرین جنگ دلریوش سوم واسکندربودتیراندازان چیره دست آماردی شرکت داشتند ورشادت بسیاری نشان دادند، پس از آنکه اسکندر پارس را غارت و شهرهای زیادی را ویران ساخت داخل ولایت ماردها شد،این قوم از مردمان دارای اخلاق و آداب خاصی بودند آنها مردمانی زحمتکش و دلیر بودند که اسکندر تنها و با تهدید به آتش زدن تمامی جنگلها موفق به تسلیم کردن آنها گردید ودرازای بازپس گزفتن(بوسیفال)اسبش آن مناطق را به حال خودواگذاشت.دردوره شهریاری پادشاهان اشکانی مردهاازاستقلال داخلی برخوردار بودندودرمقابل قوای حکومت مرکزی ایران به شدت مقاومت می‌کردند.فرهاداول شاهنشاه اشکانی سرانجام توانست آنهارا پس حدود20سال جنگ پیوسته ومقاومت مغلوب ومطیع خودساخت وتعدادزیادی ازآنها رابرای مرزبانی به قسمت شرقی کشور فرستاد. در نتیجه بی گمان پیش از ورود و استقرار آریاییها در این سرزمین،اقوام بومی در مناطق مختلف تنکابن می زیسته اندبه ویژه استخوانهایی که در مناطق کوهستانی پیدا شده،حاکی از آن است که اقوامی از آماردها(آمردها)در این دیار سکونت داشته اند.

رودهاوچشمه‌های تنکابن
رودهای تنکابن عبارت اند از: چشمه کیله (سه هزار) به طول حدود 80 کیلومتر با جهت جنوبی ـ شمالی ، دوهزار به طول حدود 10 کیلومتر، چالَک رود/ چالِک رود به طول حدود 40 کیلومتر، ، اِزارود (هزاررود)، گرمارود (شاخة اصلی سه هزار)، تیرِم (شیرود)، وَلَم رود،تیله رود ورودخانه میرشمس الدین باطول حدود 9 کیلومتر. این رودها پس از آبیاری اراضی شهر به دریای خزر می ریزند. همچنین این شهر دریاچه‌های کوهستانی و چشمه‌های آب گرم و معدنی دارد که ازجمله آنها می‌توان آب گرمهای فلکده درلیرسر ،آب گرمی درروستای میانرود وآب گرم سه هزار را که به گرمای حضرت سلیمان معروف است رانام برد.همچنین چشمه آب معدنی شلفت که درسه هزارآن هم درنزدیکی چشمه آب گرم سه هزارولقع شده است،آب معدنی شلفت آزآبهای معدنی بسیار گواراوشفابخش است برای هضم غذاوناراحتیهای کبدی وتنظیم دستگاه گوارشی بسیار موثر ومفیدمی باشد،طعم آن شبیه لیمونات است واملاح معدنی گوناگونی دارد.متاسفانه به واسطه نبودن راه شوسه تابحال اهمیت آن بر همه کس روشن نیست،به امید آنکه ازاین آب معدنی مانند آب معدنی چشمه علی مبارک آباد دماوند(یاآب معدنی ویشی که درفرانسه است)استفاده وبهره برداری شود.

پوشش گیاهی و جانوری تنکابن
پوشش گیاهی تنکابن مشتمل است بر: توسکا، شمشاد، بلوط ، مَمْرَز، کرات ، لیلکی ، چنار ، ارار(ایلان) ، اربه(خرمالو)، گردو ، ازگیل ، کنس ، زرشک کوهی ، سفید پلت ، ملج ، افرا، راش ، ون یا زبان گنجشک ، گون ، گل گاوزبان و مراتعی برای چرای دام . از جانوران نیز دارای اسبچه خزری ، کل (قوچ) ،گرگ و روباه ، شغال ، گراز، پلنگ ، خرس ، عقاب(دال) ، حسن جلویی ، اردک هوایی ، قِرقی و قوش ، کبک و قرقاول است . در دریا و رودهای آن انواع ماهی یافت می‌شود، از جمله قزل آلا، سفید ، کلمه ، کولی ، اردک ماهی ، زردک (زرد پر) ، ازون برون ، آزاد، کفال و کپور.در نیمی از سال نیز رودخانه چشمه کیله پذیرای بیش از 3000 کاکایی ( مرغ دریایی) می‌باشد.

محصولات مهم زراعی و دامی تنکابن
محصولات مهم زراعی این شهرستان عبارت است از: برنج ، چای(رتبه اول تولیددرمازندران) ، گندم ، جو، لوبیا، انواع صیفی و علوفة دامی . مرکّبات آن ، از جمله پرتقالِ(که ازتولیدکنندگان مهم درسطح کشوراست)، مشهور است .همچنین کیوی(90%تولیدی کشور) ، گردو ، فندق ، گلابی ،سیب ،آلو و آلوچه ، قطره طلا و میوه‌های نو ظهوری مانند کانکواد ، آووکادو ، فیجوآ درآن به عمل می‌آیدکه بعضی از این میوه‌ها صادرمی شود،درضمن این شهرستان یکی ازمهمترین تولیدکنندگان گل وگیاه درسطح استان است که سالانه مقدارزیادی ازآن به کشورهای حاشیه دریای خزرصادرمی گردد. پرورش گاو، گوسفند، بز، گاومیش ، اسب و طیور، بویژه در میان بند، از مشاغل روستایی آنجاست . واحدهای صنعتی پرورش دام و طیور نیز در آنجا فعالیت دارند. شیلات در کرانه‌های آن تأسیسات ماهیگیری دارد و شغل بعضی اهالی ماهیگیری است وهمچنین می‌توان ازکازگاههای تولیدماهی قزل آلا(رتبه دوم تولیددرمازندران) نام برد.

صنایع جدیدومعادن تنکابن
از صنایع جدید، کارخانه‌ها و کارگاههای تولید چای (از جمله در قلعه گردن و کلارآباد)، کارخانه‌های تولید موادغذایی و بهداشتی ، پوشاک و چرم (ازجمله کارخانه خزرخز؛بزرگترین کارخانه چرم وپوست) در آن فعال است . دارای معدن سنگ آهک در چهارده کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن (نزدیک آبادی یوسف آباد) است . برخی نیز به منابع نفت در آنجا اشاره کرده اندکه وجودچندآتشکده قدیمی درحوالی روستاهای توشکون وهمش بورووجودمنابع گازدرنعمت آبادازتوابع دهستان میرشمس الدین می‌تواند گواهی برآن باشد،همچنین درزمان امیراسعدتنکابنی فرزند ارشد سپهسالار اعظم وسایل زیادی برای استخراج نفت آورده شد که از نتیجه آن اطلاعی دردسترس نیست،همچنین درکوههای نیل کلایه گلیجان ودوهزار معادن زغال سنگ مشاهده شده است. از صنایع دستی ، نمدمالی و گلیم بافی و جوراب بافی و چادرشب بافی دارد.

آثار ملی ثبت شده شهرستان تنکابن
ساختمان شهربانی،پل چشمه کیله (شماره ثبت 3329 – داخل شهر) محوطه کورسر ( تاریخی – اسلامی – شماره ثبت 3779 – بخش گلیجان ، دهستان سلیمان‌آباد ، روستای لاک تراشان)،محوطه گورستانی جارجمت (هزاره اول – شماره ثبت 3780 – بخش گلیجان دهستان سلیمان آباد – روستای لاک تراشان)محوطه گورستان جیرمت(پیش از اسلام – اسلامی – شماره ثبت 3781 – بخش گلیجان ، دهستان سلیمان آباد جنوبغربی)بنای سنگی کوره سر (احتمالاً اسلامی – شماره ثبت 3783 – بخش گلیجان ، دهستان سلیمان‌آباد روستای لاک تراشان) ،محوطه و گورستان جیرلپه دشت (هزار وال اسلامی – شماره ثبت 3785 – بهش گلیجان دهستان سلیمان آباد روستای لاک تراشان)، عمارت شهرداری تنکابن (شماره ثبت 5001 – داخل شهر )قلعه تنکا (اسلامی – شماره ثبت 3322 )،پل فلزی ولی اباد(دهستان میرشمس الدین روستای ولی آباد)حمام مَکرود،پل چالکش پل یک دهنه لَپاسَر،دبیرستان سنایی،پل فلزی چالک رود،حمام امیر سعد،پل علی اباد ،پل فلزی شیرود ، ،ساختمان ایستگاه کشاورزی،پل زنگشامحله،بنای تُنِکا،پل فلزی نشتارود،پل قلعه گردن،پل دودهنه خِشتِ نو، مسجد امیر اسعد،/مسجد گیل محله ،/ پل علی اباد پایین و حوض و سکوی ناهارخوران است .

از جمله آثار قدیمی دیگرشهرستان عبارتند از : عمارت دیوان خانه و مسجد قدیمی و قلعه پیروز در شهر خرم آباد در حدود یک کیلومتری جنوب شهر تنکابن ؛ عمارت منتظم دیوان و حمام قدیمی در آبادی گُلیجان در دو کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن ؛ عمارت شیخ نورالدین در آبادی نورآباد (احمدسرا) در هشت کیلومتری مغرب شهر تنکابن ن ؛ پلهای آجری در مسیر آبادیهای رَمَج محله ـ کچانک و نسیه محله ـ فقیه محله و روستای بُرامسر؛ مسجد علامه ؛ مدرسة سلیمانیه ؛ و گورستانی قدیمی در آبادی سلیمان آباد (کالامور) در هشت کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن . منطقه جنگلی دینارسرا، مرداب نشتارود، منطقه ییلاقی داغ کوه، منطقه جنگلی سفیدآب و کوه سر، آبشارکمیلیه و کوه سرو دینارسرا

نگاهی کلی به مکانهای دیدنی تنکابن
قله سیالان، قله گردکوه، قله مازوچال، قله شاه رشید، کوه بلور(شاه سفیدکوه)، اثرطبیعی خشکه داران،موزه خشکه داران، منطقه ییلاقی سه هزار، چشمه آب معدنی شلف، چشمه ولگ میال، چشمه دیوخانی، چشمه کارکوه، گرخانی چشمه وینی چشمه، ولگتوک میان چشمه، چشمه سوی، آب گرم معدنی سه هزار، آب گرم معدنی فلک ده، رود دو هزار، رود سه هزار، رود ولمرود، رود آزاد رود، رودمیرشمس الدین،غار کبود آبی ور، غار دانیال، آب بندان جیسا، شکارگاه نرگس کوه، شکارگاه نوارکوه، شکارگاه اکر، شکارگاه پیله کوه، پارک چال دره، پارک سی سراسلمان شهر، موزه گیاهان دارویی کندلوس سلمانشهر، تفرجگاه گرگویه شانه تراش، رود شیرود،رود ترک رود، رود نسارود، رود گرگرود، رود کاظم رود، رود نشتارود، رود چشمه کیله، کوهستان لیمرا، کوهستان پیش کوه، کوهستان نوشا، کوهستان داکو، کوهستان مازولنگاسر، آبشار ماهی وزان، آبشار سنگ بن چشمه، آبشار فرهاد جوی، دریاچه یخی یا دریا آبی، دریاچه بلور، دریاچه هزارکوه، دشت دریاسر، منطقه ییلاقی نوشا، قلعه تنکا، ساختمان شهرداری، ساختمان شهربانی، پل آجری قلعه گردن، پل قدیمی لپاسر، شا نشین دشت نوشا، قلعه نوشا، جاده قدیمی مالرو سه هزار، مزارع پرورش ماهیان سردابی دو هزار، مزارع پرورش ماهیان سردابی سه هزار، مراکز پرورش ماهی درآبندان ها(بابولات و..)، کارگاه کوزه گری سلیمان آباد سیاهگل چال، ،پایه‌های چوبی اسکله بندر تجاری درسبزه میدان، قلعه نوشا تنکابن، قلعه کتی تنکابن، قلعه هاله کله تنکابن ، قلعه بهکله تنکابن، قلعه سیاورز خرم آباد تنکابن، قلعه رودپشت تنکابن، قلعه لشکرک تنکابن، قلعه هلوکله تنکابن، پل قلعه گردن تنکابن، قلعه تنکا تنکابن.

مکان های دیدنی تنکابن:

قله سیالان - دشت دریا سر - دوهزار - سه هزار - آب گرم فلک ده - آبشار فرهاد جوی - غار دانیال - پارک جنگلی چال دره - دریاسر - خشکه داران